Składając komputer gamingowy musimy pamiętać nie tylko o wydajnym procesorze czy karcie graficznej. Brak odpowiedniego systemu chłodzenia komputera i obudowy mogą prowadzić do przegrzania jednostki, a w efekcie spadku wydajności sprzętu, a nawet uszkodzeń.
Każdy gracz dobrze wie, że długie godziny rywalizacji potrafią znacząco podnieść temperaturę nie tylko naszych emocji, ale też rozgrzać nawet bardzo mocną komputerową jednostkę. Wiele osób bowiem przy składaniu komputera do gier zapomina, jak ważną rolę odgrywa chłodzenie komputera. Jeśli jednak jesteśmy już szczęśliwymi posiadaczami chłodzenia z wyższej półki, musimy zadbać o pewne prace „serwisowe”, jak wymiana pasty termoprzewodzącej, czy po prostu pozbycie się kurzu.
Jak zatem dbać o odpowiednie chłodzenie komputera gamingowego? Łapcie szybki i treściwy poradnik.
Rodzaje chłodzenia w komputerze i ich wpływ na uniknięcie przegrzania sprzętu
Istnieje kilka różnych typów chłodzenia komputera, z których można wybierać, w zależności od preferencji, budżetu, konfiguracji sprzętowej i wymagań wydajnościowych. Oto niektóre z najpopularniejszych typów chłodzenia komputera:
- Chłodzenie powietrzem: Ten rodzaj chłodzenia, który wykorzystuje radiator, wentylator i ciepłowód do odprowadzania ciepła z procesora lub innych podzespołów. Chłodzenie powietrzem może być w formie wieżowego radiatora z jednym lub wieloma wentylatorami, lub mniejszego chłodzenia typu “kula” lub “wieżyczka” montowanego bezpośrednio na procesorze. Jest popularne ze względu na swoją prostotę, łatwość montażu i stosunkowo niski koszt.
- Chłodzenie cieczą (AIO – All-in-One), tzw. zamknięte: Jest to rodzaj chłodzenia, który wykorzystuje zamknięty układ chłodzenia cieczą, zazwyczaj z blokiem wodnym pompką, chłodnicą z wentylatorami z zespołem węży, w których krąży ciecz. Chłodzenie cieczą może być montowane na procesorze lub karcie graficznej.
Chłodzenie wodne zamknięte to gotowe zestawy, które są łatwe do zainstalowania, nie wymagają konserwacji.
- Chłodzenie cieczą niestandardowe, tzw. otwarte (custom loop): Jest to najbardziej zaawansowany i kosztowny rodzaj chłodzenia, który wykorzystuje niestandardowy układ chłodzenia cieczą z pompkami, blokami chłodzącymi, rurkami i zbiornikami. Chłodzenie cieczą niestandardowe może być montowane na procesorze, karcie graficznej i innych podzespołach komputerowych, i pozwala na pełną kontrolę nad układem chłodzenia, ale wymaga znacznie więcej pracy i doświadczenia w montażu oraz jest bardziej kosztowne.
- Chłodzenie pasywne: Jest to rodzaj chłodzenia, który nie wykorzystuje wentylatorów ani pomp, a jedynie radiatory i rozpraszacze cieplne do odprowadzania ciepła na zasadzie konwekcji swobodnej powietrza. Chłodzenie pasywne może być stosowane na niektórych podzespołach, takich jak niektóre karty graficzne lub chipsety, jest bezgłośne, nie generuje wibracji ani hałasu.
Chłodzenie komputera: Jak wybrać odpowiednie chłodzenie powietrzne CPU?
Jeśli stoisz przed wyborem chłodzenia powietrznego CPU musisz pamiętać o kilku ważnych kwestiach:
- Kompatybilność z gniazdem procesora: Ważne jest, aby upewnić się, że chłodzenie CPU jest kompatybilne z procesorem, który jest używany w komputerze. Współczesne procesory mają różne sockety i wymagania montażowe, więc należy upewnić się, że chłodzenie jest odpowiednie do konkretnej generacji i rodzaju procesora.
- Wydajność chłodzenia: Wydajność chłodzenia jest jednym z najważniejszych parametrów chłodzenia PCU. Oznacza ona zdolność chłodzenia do efektywnego odprowadzania ciepła z procesora, aby utrzymać go w odpowiedniej temperaturze pracy. Wydajność chłodzenia może być mierzona w ilości ciepła odprowadzonego w watach (W) lub w stopniach Celsjusza (°C) w odniesieniu do temperatury otoczenia.
- Materiał i konstrukcja radiatora: Radiator jest jednym z głównych elementów chłodzenia CPU i jego materiał oraz konstrukcja mogą wpływać na jego wydajność. Radiatory mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak aluminium, miedź lub stal nierdzewna, z których miedź jest zwykle bardziej efektywna w przewodzeniu ciepła. Konstrukcja radiatora, takie jak liczba i grubość żeberek radiatora oraz ich układ, również ma wpływ na jego wydajność.
- Dopasowanie współczynnika TDP: TDP (Thermal Design Power) chłodzenia to jednostka mierząca zdolność chłodzenia do odprowadzania ciepła wygenerowanego przez procesor lub inny podzespół komputerowy. W przypadku procesora, warto wybrać chłodzenie, którego TDP jest wyższe od TDP procesora, aby zapewnić odpowiednie chłodzenie nawet w przypadku podkręcania procesora lub pracy w warunkach zwiększonego obciążenia. Dla nowoczesnych procesorów do gier o wyższej wydajności, takich jak Intel Core i9 lub AMD Ryzen 9, warto rozważyć chłodzenie z TDP wynoszącym co najmniej 150 W lub nawet wyższym. Przykładowo chłodzenie CPU Vortex Savio osiąga 180 W TDP.
- Rozmiar chłodzenia: Musimy także upewnić się, czy nowy cooler zmieści się w naszej obudowie. Pamiętajmy, że niedomknięta buda powoduje gromadzenie się kurzu, który także prowadzi do przegrzewania się jednostki.
Co warto wiedzieć o chłodzeniu wodnym?
Chłodzenie wodne PCU może pozwolić na niższe temperatury procesora w porównaniu z chłodzeniem powietrzem, co może przyczynić się do zwiększenia stabilności pracy procesora oraz pozwala na potencjalne podkręcanie procesora do wyższych prędkości. Może również zmniejszyć hałas generowany przez wentylatory chłodzenia powietrzem.
Jeśli dopiero zaczynamy przygodę z takim chłodzeniem warto postawić na gotowe zestawy All-in-One. Dzięki temu unikniesz błędu przy spasowaniu elementów lub ewentualnych wycieków.
Przed zdecydowaniem się na chłodzenie wodne CPU, należy sprawdzić kompatybilność z modelem procesora, obudową komputera i innymi komponentami, takimi jak pamięć RAM czy karta graficzna. Nie wszystkie procesory lub obudowy są kompatybilne z chłodzeniem wodnym, dlatego konieczne jest dokładne zrozumienie wymagań kompatybilności. Przykładowo obudowa X1 ARGB Mesh/Glass RAPTOR Savio ma szeroką kompatybilność z różnymi systemami chłodzenia AIO.
Jaką obudowę wybrać, by komputer się nie przegrzewał?
Tym sposobem płynnie przechodzimy do obudowy komputera, a ta także może mieć istotny wpływ na chłodzenie. Istotna jest już sama ilość miejsca na chłodzenie powietrzne, czy kompatybilność z chłodzeniem wodnym. Wreszcie istotne są wentylatory obudowy i ich rozmieszczenie. Wentylatory powinny być umieszczone tak, aby zapewnić przepływ powietrza przez kluczowe komponenty, takie jak procesor, karta graficzna i pamięć RAM. Warto także sprawdzić, czy obudowa ma filtry antykurzowe, z jakiego materiału jest wykonana i czy ciepłe powietrze może swobodnie wydostawać się na zewnątrz. Rozwiązaniem zyskującym na popularności w tym aspekcie są na przykład fronty obudowy mesh.
Mam odpowiednie chłodzenie, a mój komputer do gier i tak się przegrzewa. Co robić?
Jeśli posiadasz dobre chłodzenie, a mimo to Twój komputer ma problemy z nadmiernym grzaniem, mamy dla Ciebie jeszcze kilka odpowiedzi na pytanie, jak zadbać o odpowiednie chłodzenie komputera podczas długich sesji grania.
- Sprawdź, czy wentylatory są czyste i działają prawidłowo: Regularne czyszczenie wentylatorów, radiatorów i innych elementów chłodzenia komputera może zapobiec gromadzeniu się kurzu i innych zanieczyszczeń, które mogą ograniczać przepływ powietrza i utrudniać chłodzenie. Upewnij się, że wentylatory są w dobrym stanie technicznym i obracają się swobodnie.
- Unikaj zatykania miejsc wlotów powietrza: Upewnij się, że komputer jest umieszczony w miejscu, gdzie ma swobodny dostęp do powietrza nieograniczony przez meble, dywany i inne przeszkody.
- Upewnij się, że chłodzenie jest prawidłowo zamontowane: Niezależnie od rodzaju chłodzenia, upewnij się, że jest ono prawidłowo zamontowane na procesorze zgodnie z instrukcjami producenta, zwłaszcza, czy nie są zamontowane odwrotnie (w formie push-pull wraz z innymi wentylatorami). Niewłaściwe zamocowanie chłodzenia może prowadzić do niewłaściwego przewodzenia ciepła i złego schładzania procesora.
- Użyj dobrej jakości pasty termoprzewodzącej: Pasta termoprzewodząca jest stosowana między procesorem a chłodzeniem w celu poprawy przewodzenia cieplnego. Wybierz pastę termoprzewodzącą wysokiej jakości i nałóż ją w odpowiedniej ilości na procesor przed zamontowaniem chłodzenia. Kontroluj jej stan – jeśli jest zużyta, wymień ją na nową. Szeroki wybór past termoprzewodzących znajdziesz między innymi w ofercie Savio.
- Sprawdź, czy wirusy nie obciążają procesora: To także możliwa opcja i zawsze warto brać ją pod uwagę.
Jak zadbać o odpowiednie chłodzenie komputera gamingowego: Podsumowanie
Podsumowując, wybór odpowiedniego chłodzenia znacząco wpływa na wydajność naszego komputera. Jeśli chcemy spędzać długie wieczory na graniu, nie warto oszczędzać na elementach odpowiadających za odpowiednią temperaturę naszego sprzętu.
Ważne jest też prowadzenie pomiarów – na szczęście nie trzeba rozkręcać komputera i robić tego fizycznie – istnieje szereg programów diagnostycznych, często bezpłatnych, z których warto korzystać.