Każdy posiadacz PC powinien wiedzieć, czym jest pasta termoprzewodząca, jak ją wymienić i jak często należy to robić. Pasta bowiem chroni poszczególne podzespoły komputera przed przegrzaniem i może mieć spory wpływ na wydajność naszego sprzętu.
Pasta termoprzewodząca to substancja stosowana w elektronice i przemyśle komputerowym do poprawy przewodzenia ciepła między dwoma powierzchniami. Jej głównym celem jest wypełnienie ewentualnych szczelin, nierówności i pustek między elementami półprzewodnikowymi, takimi jak procesory, układy scalone, diody LED a radiatorami. Pasta termoprzewodząca pomaga w efektywnym usuwaniu ciepła z komponentów, co z kolei zapobiega przegrzewaniu i uszkodzeniom, dlatego tak ważne jest, by pasta termoprzewodząca miała dobrą jakość i była regularnie wymieniania.
Pasta termoprzewodząca: Jakie są jej rodzaje?
Istnieje kilka rodzajów past termoprzewodzących, które są dostępne na rynku. Oto kilka przykładów:
- Pasta termoprzewodząca na bazie silikonu: Najtańsze rozwiązanie. Taka pasta jest łatwa w nakładaniu, ale jednocześnie najmniej trwała.
- Pasta termoprzewodząca na bazie tlenku cyny: Jest to najczęściej stosowany rodzaj pasty termoprzewodzącej do procesorów. Pasta na bazie tlenku cyny oferuje dobrą przewodność cieplną i jest ekonomicznym wyborem.
- Pasta termoprzewodząca na bazie tlenku glinu (aluminium): Pasta na bazie tlenku aluminium również ma dobre właściwości termoprzewodzące i jest często stosowana w chłodzeniu procesorów. Może być nieco droższa niż pasta na bazie tlenku cyny, ale oferuje wyższą wydajność termiczną.
- Pasta termoprzewodząca na bazie metalu ciekłego: Pasta na bazie metalu ciekłego, takiego jak gall, ind czy bizmut, jest bardzo skutecznym rozwiązaniem termoprzewodzącym. Jest to zaawansowana i profesjonalna pasta, która zapewnia doskonałą przewodność cieplną, ale może być droższa niż inne rodzaje past.
- Pasta termoprzewodząca ceramiczna: Pasta ceramiczna oparta na materiałach ceramicznych, takich jak tlenek glinu czy tlenek boru, oferuje doskonałe właściwości termiczne i stabilność. Jest często stosowana w zaawansowanych zastosowaniach, gdzie wymagane jest precyzyjne chłodzenie.
- Pasta termoprzewodząca węglowa (pasta na bazie węgla lub pasta grafenowa): Pasta węglowa wykorzystuje właściwości przewodzące węglowych materiałów, takich jak grafit lub grafen, aby zapewnić skuteczne odprowadzanie ciepła. Jest to nowoczesna i efektywna opcja, często stosowana w zaawansowanych systemach chłodzenia.
- Pasta termoprzewodząca hybrydowa: Pasta hybrydowa to pasta, która łączy różne składniki, na przykład tlenek cyny i tlenek aluminium, w celu uzyskania optymalnych właściwości termoprzewodzących. Pasta hybrydowa może zapewnić dobrą równowagę między wydajnością a ceną.
Jak często należy wymieniać pastę termoprzewodzącą na procesorze komputera?
Zalecana częstotliwość wymiany pasty termoprzewodzącej na procesorze może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj pasty, warunki użytkowania komputera, temperatura otoczenia i preferencje użytkownika. Jednak ogólnie rzecz biorąc, zaleca się wymianę pasty termoprzewodzącej co około 1-2 lata, szczególnie jeśli korzystasz z komputera intensywnie, na przykład podczas długich sesji grania, lub zauważasz problemy z temperaturą.
Pasta termoprzewodząca z czasem może wysychać, utracić swoje właściwości termoprzewodzące i zmniejszać efektywność chłodzenia procesora. W rezultacie, temperatura procesora może wzrosnąć, co może prowadzić do przegrzewania i obniżonej wydajności systemu.
Jak nałożyć pastę na procesor?
Przy nakładaniu nowej pasty termoprzewodzącej procesor musi być czysty, dlatego ważne jest usunięcie poprzedniej warstwy pasty. Możesz to zrobić za pomocą alkoholu izopropylowego i na przykład ściereczki z mikrofibry lub innego, nie zostawiającego dorbinek, materiału. Aplikacja nowej pasty wymaga precyzji – zbyt gruba warstwa obniża właściwości termoprzewodzące, podobnie nie sprawdzi się zbyt mała. W sieci można znaleźć wiele poradników dotyczących aplikowania past. Za przykład może posłużyć instrukcja dołączona do pasty termoprzewodzącej Savio, która jest pasta hybrydową (składa się z tlenku glinu, tlenku cyny oraz wypełniacza silikonowego).
Nanoszenie pasty termoprzewodzącej:
- Wyczyść powierzchnię IHS procesora oraz stopkę radiatora za pomocą suchej szmatki lub alkoholu izopropylowego.
- Rozprowadź cienką warstwę pasty termoprzewodzącej po całym IHS procesora za pomocą szpatułki dołączonej do zestawu. Alternatywą metodą aplikacji pasty jest naniesienie kropli w rozmiarze ok. 3×3 mm na środku IHS procesora.
- Zamontuj układ chłodzący procesora. Najlepszą metodą jest dokręcanie śrub “na krzyż”, po przeciwnych narożnikach ramki. Umożliwi to poprawne rozłożenie się pasty termoprzewodzącej.
- Po poprawnym zamontowaniu chłodzenia, sprawdź czy nie ma żadnych wycieków, jeżeli takie się pojawią oznacza to, że została nałożona zbyt duża ilość pasty. Należy usunąć wycieki za pomocą alkoholu izopropylowego oraz suchej szmatki.
Na co zwracać uwagę przy wyborze pasty termoprzewodzącej?
Kupując pastę termoprzewodzącą warto zwrocić uwagę na kilka jej cech:
- Przewodność cieplna pasty termoprzewodzącej – przewodność cieplna pasty jest mierzona w jednostce W/m·K (watty na metr razy kelwin). Im wyższa wartość przewodności cieplnej, tym bardziej efektywnie pasta przewodzi ciepło. Wysoka przewodność cieplna pozwala na skuteczniejsze odprowadzanie ciepła z procesora.
- Łatwość aplikacji – warto zauważyć, że przewodność cieplna pasty termoprzewodzącej nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na efektywność chłodzenia. Inne czynniki, takie jak grubość warstwy pasty, równomierne rozprowadzenie pasty na powierzchni, kontakt między powierzchniami również mają znaczenie. Dlatego, jeśli jesteśmy niedoświadczeni w nakładaniu past, na początek warto zwracać uwagę na gęstość pasty i sposób jej zapakowania (np. czy jest to skrzykawka pomagająca zaaplikować odpowiednią ilość produktu). Generalnie im wyższa gęstość pasty, tym trudniejsza jest jej aplikacja, ale i wyższa trwałość.
- Akcesoria – wielu producentów dokłada do past łopatki ułatwiające ich rozprowadzanie, co może być pomocne w wymianie pasty przez niedoświadczone osoby.
Ile kosztuje pasta termoprzewodząca?
Wymiana pasty termoprzewodzącej nie powinna zrujnować naszego budżetu. Dobry jakościowo produkt kupimy już za 20-30 złotych. Oczywiście na rynku są też droższe pasty, nawet do 100 zł. Przed zakupem pasty termoprzewodzącej warto zapoznać się z różnymi opcjami, porównać ceny i ocenić wydajność pasty w stosunku do własnych potrzeb i budżetu, a także sprawdzić, czy wyższa cena pasty termoprzewodzącej jest na pewno dyktowana jest właściwościami, czy głównie renomą marki.
